برنامه‌ریزی جامع برای جایگزینی ۷۰۰۰ مگاوات نیروگاه فرسوده و ارتقای راندمان شبکه برق کشور
مدیرعامل شرکت مادر تخصصی تولید برق حرارتی از برنامه‌ریزی‌های کلان برای تحول در صنعت برق کشور خبر داد و اعلام کرد که نزدیک به ۷۰۰۰ مگاوات از نیروگاه‌های فرسوده و دارای راندمان پایین، در نوبت جایگزینی و بهینه‌سازی قرار گرفته‌اند. این اقدام، گامی حیاتی در راستای افزایش پایداری و کارایی شبکه برق ملی محسوب می‌شود و چشم‌اندازی روشن‌تر برای تأمین انرژی پایدار در سال‌های آتی ترسیم می‌کند.
چالش راندمان نیروگاه‌های حرارتی: از وضعیت موجود تا اهداف بلندپروازانه
بر اساس اظهارات عظیم اعتمادی، میانگین راندمان کنونی نیروگاه‌های حرارتی ایران در حدود ۳۹.۷ درصد قرار دارد که این رقم از اهداف تعیین‌شده در برنامه‌های توسعه عقب‌تر است. در حالی که برنامه هفتم توسعه، رسیدن به راندمان ۴۴ درصدی را تکلیف کرده، قانون هدف‌گذاری برای صنعت برق، راندمان ۵۵ درصد را مد نظر قرار داده است. دستیابی به این سطح از کارایی، نه تنها مصرف سوخت را به شکل چشمگیری کاهش می‌دهد و پیامدهای زیست‌محیطی را به حداقل می‌رساند، بلکه به معنای افزایش تولید برق از همان میزان سوخت ورودی است که یک ضرورت استراتژیک برای کشور به شمار می‌رود. تحقق این اهداف بلندپروازانه، نیازمند سرمایه‌گذاری‌های گسترده و برنامه‌ریزی‌های دقیق مهندسی است.
توسعه نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و موانع پیش‌رو
برای افزایش راندمان و رسیدن به اهداف تعیین‌شده، احداث ۵۳۰۰ مگاوات بخش بخار در نیروگاه‌های سیکل ترکیبی از اهمیت بالایی برخوردار است. نیروگاه‌های سیکل ترکیبی با بهره‌گیری از گرمای تلف‌شده در بخش گازی، بخار تولید کرده و با استفاده از توربین‌های بخار، برق بیشتری تولید می‌کنند که این فرآیند به طور قابل ملاحظه‌ای کارایی کلی نیروگاه را بهبود می‌بخشد. با این حال، پروژه‌های توسعه این نوع نیروگاه‌ها به دلیل ماهیت سرمایه‌بر بودن (حدود دو و نیم برابر بخش گاز) و همچنین زمان‌بر بودن فرآیند ساخت (بین ۳۰ تا ۵۰ ماه)، با چالش‌ها و تأخیراتی روبرو شده‌اند. فقدان منابع مالی پایدار، مزید بر علت شده و روند این پروژه‌های حیاتی را کندتر کرده است.
تعهدات ارزی و تأمین مالی برای نوسازی نیروگاه‌ها
یکی از موانع اصلی در مسیر نوسازی و توسعه نیروگاه‌های جدید، مسائل مالی و ارزی است. عظیم اعتمادی به تعهدات سنگین دولت ناشی از قراردادهای ارزی گذشته اشاره کرد که در پی جهش‌های ارزی سال‌های اخیر، بار مالی گزافی را به دوش بخش انرژی کشور گذاشته است. با وجود این چالش‌ها، برنامه‌ریزی برای افزودن ۳۰۰۰ مگاوات ظرفیت نیروگاهی جدید در سال آینده در دستور کار قرار دارد که برآورد نیاز مالی آن حدود ۱.۵ میلیارد یورو اعلام شده است. مدیریت این تعهدات و تأمین منابع پایدار مالی، از کلیدهای اصلی موفقیت در این مسیر است.
برخی از مهمترین چالش‌های مالی و سرمایه‌گذاری در صنعت برق:
ارزبَر بودن پروژه‌های نوسازی و توسعه نیروگاه
تعهدات سنگین دولت از قراردادهای گذشته که تحت تأثیر نوسانات ارزی قرار گرفته‌اند
آمادگی زمستانی و سبد سوخت نیروگاه‌های کشور
در کنار برنامه‌های بلندمدت توسعه و نوسازی، آمادگی برای تأمین انرژی در فصول سرد سال از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ناصر اسکندری، معاون راهبری تولید شرکت برق حرارتی، از تدوین برنامه جامع تعمیرات نیروگاه‌های کشور با حجم ۱۱۱ هزار مگاوات خبر داد. این تعمیرات، که بخشی از آن‌ها شامل ارتقاء ویژه برای افزایش ظرفیت عملیاتی نیروگاه‌ها می‌شود، تا اردیبهشت ماه سال آینده به طور کامل به پایان خواهد رسید.
در خصوص تأمین سوخت زمستانی، عمده مصرف نیروگاه‌ها گاز طبیعی است، اما در زمان محدودیت‌ها، از سوخت دوم و جایگزین استفاده می‌شود. در حال حاضر، ۱۴ نیروگاه کشور توانایی مصرف مازوت را دارند و سایر نیروگاه‌ها از گازوئیل بهره می‌برند. با هماهنگی مطلوب با وزارت نفت، بیش از ۹۱ درصد ظرفیت مخازن سوخت مایع نیروگاه‌ها پر شده و در جهت تنوع‌بخشی به سبد سوخت، آزمایش سوخت LPG نیز در دست انجام است که در صورت موفقیت، به گزینه‌های موجود اضافه خواهد شد. همچنین، برای کاهش نگرانی‌های زیست‌محیطی، مازوت تحویلی به نیروگاه‌ها طبق استاندارد جدید، دارای سولفور کمتر از ۰.۸ درصد است.
اقدامات کلیدی برای تضمین امنیت سوخت در فصل زمستان:
تکمیل ۹۱ درصد ظرفیت مخازن سوخت مایع در نیروگاه‌ها
آغاز آزمایش سوخت LPG برای تنوع‌بخشی به سبد سوخت نیروگاهی و کاهش وابستگی به یک نوع سوخت
در مجموع، صنعت برق کشور با چالش‌های بزرگی در زمینه نوسازی نیروگاه‌های فرسوده و ارتقای راندمان مواجه است. با این حال، برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته برای سرمایه‌گذاری در بخش بخار سیکل ترکیبی، تکمیل تعمیرات گسترده و تنوع‌بخشی به سبد سوخت، نشان‌دهنده عزم جدی برای عبور از این چالش‌ها و تضمین تأمین برق پایدار و کارآمد برای آینده کشور است. این تحولات نه تنها به بهبود زیرساخت‌های انرژی کمک می‌کند بلکه تأثیرات مثبتی بر اقتصاد و محیط زیست نیز خواهد داشت.
مطالب مرتبط
- تحول پایدار صنعت ساختمان ایران: ضرورت بازنگری در شیوه‌های نوین اجرا و بهره‌وری انرژی
- تصادف مرگبار دو خودرو در آزادراه قم – تهران یک نفر را به کام مرگ کشاند و شش مجروح برجای گذاشت
- قم در آستانه هفته بسیج میزبان بیش از ۱۴۰۰ برنامه فرهنگی و اجتماعی خواهد بود
- تحول پایدار صنعت ساختمان ایران: ضرورت بازنگری در شیوه‌های نوین اجرا و بهره‌وری انرژی
فاطمه بخشایش، یکی از خبرنگاران پرتلاش و دغدغه‌مند در مجله خبری «کانون قم» است که با قلمی شیوا و مسئولانه، به پوشش اخبار و رویدادهای این شهر می‌پردازد. او با تعهد و دقت نظر، در تلاش است تا صدای مردم باشد و به انعکاس مشکلات و پیشرفت‌های جامعه کمک کند.