در دنیای پرچالش امروزی، پروژه‌های منابع آب باید بیش از هر زمان دیگری در قلب توسعه پایدار جای بگیرند.
پریساسادات آشفته، استاد دانشگاه قم، با تأکید بر این ضرورت، می‌گوید پایداری نباید صرفاً یک پیوست باشد، بلکه روحِ زندگی‌بخش هر طرح آبی است. او با نگاهی چندوجهی، از طراحی تا اجرا، چهار رکن را برای تضمین موفقیت این پروژه‌ها برجسته می‌کند:
ارکان اصلی پروژه‌های منابع آب پایدار
- یکپارچگی ابعاد فنی، اجتماعی و زیست‌محیطی: موفقیت یک طرح تنها با سنجش شاخص‌های اقتصادی و فنی حاصل نمی‌شود؛ تعارض منافع میان شرب، کشاورزی و صنعت، مدیریت حوضه‌ای و مشارکت جوامع محلی باید همزمان در نظر گرفته شود.
- انعطاف‌پذیری و پیش‌بینی آینده: به‌کارگیری سناریوهای اقلیمی و ضریب‌دادن به تغییر الگوی بارش و کشت، پروژه‌ها را در برابر عدم قطعیت‌های بلندمدت مقاوم می‌سازد.
از شیوه‌های نوین تا توانمندسازی داخلی پیشرفت فناوری‌های هوشمند و داده‌محور، مانند اینترنت اشیا و هوش مصنوعی، امکان پایش لحظه‌ای منابع و پیش‌بینی دقیق الگوهای مصرف را فراهم کرده است. اما چالش‌های زیرساختی، نبود استاندارد و مقاومت نهادی، راه را برای بهره‌گیری کامل می‌بندد. راهکار آشفته در دو محور خلاصه می‌شود:
راهکارهای عملیاتی برای تحقق پایداری
- بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته و توسعه توان داخلی: از آزمایشگاه‌های زنده تا شبکه‌های حس‌گر، همزمان با ارتقای آموزش مدیران و متخصصان بومی.
- مشارکت واقعی جوامع محلی: ایجاد نهادهای حوضه‌ای هماهنگ و جلب نظرات کشاورزان و ساکنان با تعیین قیمت منطقی آب و تضمین منافع مشترک.
آشفته در پایان یادآور می‌شود که آب سرمایه‌ای مشترک و پایه امنیت غذایی و ملی است. تنها با نگاهی فراگیر، برنامه‌ریزی دقیق و مسئولانه و همدلی میان همه ذی‌نفعان می‌توان از بحران آب عبور کرد و این میراث گران‌بها را به نسل‌های آینده سپرد.
فاطمه بخشایش، یکی از خبرنگاران پرتلاش و دغدغه‌مند در مجله خبری «کانون قم» است که با قلمی شیوا و مسئولانه، به پوشش اخبار و رویدادهای این شهر می‌پردازد. او با تعهد و دقت نظر، در تلاش است تا صدای مردم باشد و به انعکاس مشکلات و پیشرفت‌های جامعه کمک کند.