سبک زندگی سالم؛ راهکاری مهم در بهبود شانس باروری
مرکز ناباروری جهاددانشگاهی واحد قم با گردآوری تیمی متشکل از متخصص زنان، جنین‌شناس، اورولوژیست و روانشناس، طیف گسترده‌ای از خدمات درمان ناباروری را به زوج‌ها ارائه می‌دهد. این مرکز ضمن استفاده از تجهیزات پیشرفته، همواره بر حفظ سلامت باروری و حمایت همه‌جانبه از مراجعان تأکید دارد و نرخ موفقیت ۳۰ تا ۴۰ درصدی آن با استانداردهای جهانی برابری می‌کند.
در علم روز ناباروری، پیش از هر درمانی ابتدا باید علت‌یابی دقیقی انجام داد. مهم‌ترین دلایل ناباروری در مردان شامل:
- اختلالات کیفیت، کمیت یا تحرک اسپرم
- مشکلات هورمونی و در زنان عمدتاً عبارتند از:
- اختلال در تخمک‌گذاری (مانند سندروم تخمدان پلی‌کیستیک)
- آسیب یا انسداد لوله‌های رحمی و اندومتریوز
- سن بالای مادر که موجب کاهش ذخایر تخمکی می‌شود
پس از تشخیص، از روش‌های دارویی تا جراحی و تکنیک‌های کمک‌باروری استفاده می‌شود. درمان‌های کمک‌باروری پیشرفته شامل:
- تلقیح داخل رحمی اسپرم (IUI) با شانس باروری حدود ۱۰–۲۰ درصد در هر سیکل
- لقاح آزمایشگاهی (IVF) با ۳۰–۴۰ درصد موفقیت
- تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم به تخمک (ICSI) برای موارد کاهش کیفیت شدید اسپرم
- فریز تخمک یا جنین پیش از شیمی‌درمانی یا برای به تأخیر انداختن بارداری
- بررسی ژنتیکی جنین (PGD) پیش از انتقال برای اطمینان از سلامت کروموزومی
نقش تغذیه و عادات روزمره در باروری
به اعتقاد مسئول فنی مرکز ناباروری جهاددانشگاهی قم، اصلاح سبک زندگی می‌تواند تا حدود قابل‌توجهی باروری را تسهیل کند. مهم‌ترین عوامل مؤثر عبارت‌اند از:
- حفظ وزن در محدوده سالم؛ چرا که چاقی یا لاغری شدید در تخمک‌گذاری اختلال ایجاد می‌کند و کیفیت اسپرم را کاهش می‌دهد
- پیاده‌روی سریع یا ورزش هوازی سبک، حداقل ۳۰ دقیقه در پنج روز هفته
- پیروی از رژیم مدیترانه‌ای غنی از سبزی، میوه، غلات کامل، ماهی، روغن زیتون و مغزها
- پرهیز از فست‌فود، نوشابه‌های گازدار، سیگار، الکل و مواد مخدر
- مدیریت استرس با تنفس عمیق، یوگا یا مشاوره روان‌شناختی
- خواب کافی و دوری از حرارت زیاد (سونا، جکوزی) و قرار گرفتن طولانی‌مدت لپ‌تاپ روی بدن
با توجه به پیشرفت‌های علمی و در عین حال چالش‌های هزینه، محدودیت دارویی و مسائل روانی و فرهنگی، موفقیت درمانی نیازمند همکاری نزدیک زوجین با تیم پزشکی و توجه به توصیه‌های تغذیه‌ای و ورزشی است. مرکز ناباروری جهاد دانشگاهی قم چشم‌انداز خود را گسترش خدمات آموزشی و پژوهشی و تسهیل دسترسی بیماران به درمان‌های نوین قرار داده تا باروری را دست‌یافتنی‌تر کند.
فاطمه بخشایش، یکی از خبرنگاران پرتلاش و دغدغه‌مند در مجله خبری «کانون قم» است که با قلمی شیوا و مسئولانه، به پوشش اخبار و رویدادهای این شهر می‌پردازد. او با تعهد و دقت نظر، در تلاش است تا صدای مردم باشد و به انعکاس مشکلات و پیشرفت‌های جامعه کمک کند.