قم، قطب پیشتاز تولید کتاب کشور: معاون استاندار بر نقش استراتژیک نشر در استان تأکید کرد
معاون استاندار قم در نشستی تخصصی، این استان را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین قطب‌های نشر کشور معرفی کرد و بر جایگاه پیشتاز قم در عرصه تولید کتاب در ایران صحه گذاشت. حسین محمودی با اشاره به گستردگی فعالیت‌های انتشاراتی در این شهر مذهبی و علمی، حضور پررنگ ناشران در حوزه‌های متنوع دینی، مذهبی، دانشگاهی و کودک را ستون فقرات ساختار پویای تولید محتوا در سطح ملی دانست. این اظهارات در جریان سی‌وسومین هفته کتاب و کتاب‌خوانی، چشم‌انداز روشن‌تری از اهمیت و پتانسیل نشر کتاب در قم ترسیم می‌کند و نقش حیاتی این استان در اعتلای فرهنگ مکتوب کشور را مورد تأکید قرار می‌دهد.
اهمیت و جایگاه قم در تولید کتاب ایران
قم، با سابقه‌ای دیرینه در علم و فرهنگ، سال‌هاست که به‌عنوان مرکزی ثقل در تولید کتاب و آثار علمی شناخته می‌شود. این استان که میزبان حوزه‌های علمیه و مراکز دانشگاهی برجسته است، اکنون پناهگاه بیش از ۱۵۰۰ ناشر ثبت‌شده است که نزدیک به ۹۰۰ مورد آن‌ها به صورت مستمر فعال هستند. این حجم از فعالیت، سهم قابل‌توجهی از کل تولید کتاب کشور را به خود اختصاص داده و قم را در میان پیشتازان این صنعت قرار داده است. محمودی تأکید کرد که گستره فعالیت این ناشران نه‌تنها در بازار داخلی بلکه در زمینه صادرات کتاب و انتشار آثار علمی و فرهنگی نیز جایگاهی برجسته برای قم فراهم آورده است و این استان را به قطب محوری نشر بین‌المللی نیز بدل ساخته است.
تولید کتاب در قم: پیشینه‌ای عمیق و فعالیت‌های گسترده
قدمت چندقرنی فعالیت‌های مربوط به تولید کتاب در قم ریشه در حضور پرقدرت مراکز علمی و حوزه‌های علمیه دارد. این مراکز از دیرباز، منبع الهام و نیاز به تولید و نشر دانش بوده‌اند و زمینه‌ساز شکل‌گیری فرهنگ پربار کتاب‌خوانی و تالیف در این منطقه. امروزه، شبکه منسجمی از نویسندگان خلاق، چاپخانه‌های مجهز و کتاب‌فروشی‌های پویا، چرخه کامل از ایده‌پردازی تا عرضه کتاب را در قم شکل داده‌اند. این پیوستگی و هماهنگی، نه‌تنها به پویایی صنعت نشر کمک کرده، بلکه منجر به وضعیت مطلوبی در سرانه مطالعه استان شده است؛ به‌گونه‌ای که قم در میان استان‌های دارای بالاترین رتبه‌های مطالعه در کشور قرار می‌گیرد. معاون استاندار افزود که این موفقیت نشان‌دهنده علاقه و استقبال عمومی از کتاب و فرهنگ مطالعه در این استان است که با برنامه‌ریزی و حمایت‌های بیشتر، قابلیت رشد و تعالی فزاینده‌ای دارد.
تقویت زیست‌بوم نشر و ارتقای سرانه مطالعه در قم
به گفته معاون استاندار، برای پایداری و رشد بیشتر صنعت تولید کتاب در قم، ضروری است که زیست‌بوم نشر در این استان تقویت شود. وی در همین راستا، پیشنهاداتی را برای هم‌افزایی و بهره‌برداری حداکثری از ظرفیت‌های موجود مطرح کرد:
پیوند ظرفیت‌های نشر با رویدادهای بزرگ فرهنگی و مذهبی همچون نیمه‌شعبان، دهه کرامت، دهه فاطمیه و مراسم پیاده‌روی اربعین، برای افزایش مخاطبان و ارتقای محتوای منتشرشده.
بهره‌برداری بیشتر ناشران قمی از امکانات کتابخانه‌های عمومی، کتابخانه‌های کانون‌های فرهنگی هنری و همچنین کتابخانه‌های مساجد برای عرضه و ترویج آثار خود.
این اقدامات می‌تواند سهم پایدارتری برای صنعت کتاب در اقتصاد فرهنگ ایجاد کند و به چرخه اقتصادی این حوزه رونق ببخشد. همچنین، این هماهنگی‌ها به تقویت جریان تولید و مصرف کتاب در قم کمک شایانی خواهد کرد و سرانه مطالعه را بیش از پیش ارتقا خواهد داد.
چالش‌ها و راهکارهای حمایت از صنعت تولید کتاب در قم
در بخش پایانی این نشست، فعالان حوزه نشر به طرح برخی مسائل صنفی پرداختند که نیازمند توجه و حمایت ویژه از سوی نهادهای دولتی و فرهنگی است. از جمله مهم‌ترین چالش‌های مطرح‌شده که بر تولید کتاب اثرگذار است، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مسئله بیمه ناشران و تمامی شاغلان حوزه کتاب و انتشارات.
نیاز به تأمین پایدار کاغذ، به‌عنوان یک ماده اولیه حیاتی در فرآیند تولید کتاب.
مشکلات مرتبط با دریافت تسهیلات بانکی و دسترسی به منابع مالی.
لزوم توجه ویژه به ناشران و کتاب‌فروشان مستقر در شهرک شهاب و ارائه حمایت‌های لازم.
معاون استاندار با تأکید بر نقش محوری قم در رویدادهای کتاب‌محور کشور، از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواست تا توجه ویژه‌تری به ناشران قمی در نمایشگاه‌های ملی کتاب داشته باشد و از نمایشگاه‌های برگزارشده در قم نیز حمایت‌های مضاعف صورت گیرد. وی همچنین اطمینان داد که استانداری قم آمادگی کامل برای پشتیبانی از توسعه زیرساخت‌های فرهنگی استان و حمایت عملی از صنعت نشر را دارد و این حوزه را یکی از عناصر راهبردی هویت فرهنگی قم قلمداد می‌کند. مقرر شد با همکاری استانداری و وزارت فرهنگ، پیگیری‌های لازم برای رفع مشکلات و حمایت بیشتر از فعالان این صنعت انجام شود تا مسیر رشد و بالندگی تولید کتاب در قم هموارتر گردد و جایگاه این استان به‌عنوان کانون نشر کشور تثبیت شود.
مطالب مرتبط
- قم میزبان سی و یکمین یادواره شهید زین‌الدین و ۶۱۲۸ شهید والامقام استان شد
- نوآوری در عرصه تربیت فرزند؛ کتاب کپسول تربیتی با محتوای صوتی در قم رونمایی شد
- معارفه رئیس جدید دانشگاه حضرت معصومه قم با تاکید بر تعالی علمی و نقش‌آفرینی اجتماعی برگزار شد
- مردم قدرشناس قم پیکر مطهر مادر شهید حسین خاکباز یگانه را تشییع کردند
فاطمه بخشایش، یکی از خبرنگاران پرتلاش و دغدغه‌مند در مجله خبری «کانون قم» است که با قلمی شیوا و مسئولانه، به پوشش اخبار و رویدادهای این شهر می‌پردازد. او با تعهد و دقت نظر، در تلاش است تا صدای مردم باشد و به انعکاس مشکلات و پیشرفت‌های جامعه کمک کند.