مرمت کاروانسرای تاریخی البرز در قم آغاز شد
احیای یکی از شاخص‌ترین بناهای قاجاری قم
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان قم از آغاز عملیات مرمت کاروانسرای البرز قم خبر داد؛ بنایی ارزشمند از دوران قاجار که در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. این مجموعه تاریخی شامل کاروانسرا، مسجد، آب‌انبار، حمام، خانه اربابی و باغ است و به‌عنوان یکی از کامل‌ترین نمونه‌های معماری قاجاری در استان شناخته می‌شود.
بازسازی با اعتبار ۲۲ میلیارد ریالی
بهزاد احمدی فارسانی با اشاره به وضعیت متروکه این مجموعه در سال‌های گذشته گفت: عملیات مرمت و بازسازی سازه‌ای و تزئینی کاروانسرای البرز با اعتباری بیش از ۲۲ میلیارد ریال آغاز شده و هم‌اکنون در مرحله تثبیت و بازسازی اجزای آسیب‌دیده قرار دارد. او تأکید کرد که هدف اصلی این پروژه، حفاظت طولانی‌مدت از بنا و فراهم‌سازی زمینه بهره‌برداری فرهنگی و گردشگری در شأن ارزش تاریخی آن است.
ویژگی‌های معماری کاروانسرای البرز
این کاروانسرا با مصالح سنتی همچون آجر، سنگ و ساروج ساخته شده و از ویژگی‌های برجسته آن می‌توان به:
- فرم منظم حجره‌ها و فضاهای اقامتی پیرامون حیاط
- وجود انبارها و اصطبل‌ها در ساختار مجموعه
- تزئینات کاربندی در هشتی ورودی اشاره کرد.
این عناصر، کاروانسرای البرز را به نمونه‌ای شاخص از معماری قاجاری در قم تبدیل کرده است.
تبدیل به مقصد گردشگری تاریخی
مدیرکل میراث فرهنگی قم اعلام کرد که در فاز نهایی پروژه، مطالعات تکمیلی برای بهره‌برداری از حمام تاریخی و دیگر بناهای وابسته در قالب فضاهای فرهنگی، خدماتی و آموزشی انجام خواهد شد. هدف از این اقدام، تبدیل مجموعه البرز به یک مقصد مؤثر در گردشگری تاریخی قم است.
مشارکت مردمی در حفاظت از میراث فرهنگی
احمدی فارسانی با تأکید بر اهمیت مشارکت مردمی گفت: تخریب ناگهانی یا استفاده نادرست از بناهای تاریخی می‌تواند تهدیدی جدی برای میراث فرهنگی باشد. به همین دلیل، اداره‌کل میراث فرهنگی با همکاری بخشداری و دهیاری البرز، طرح‌های حفاظتی و پایش مستمر را در دستور کار قرار داده تا روند احیای این مجموعه با رویکردی پایدار ادامه یابد.
جمع‌بندی
مرمت کاروانسرای تاریخی البرز قم نه‌تنها اقدامی برای صیانت از یکی از آثار شاخص قاجاری است، بلکه فرصتی برای توسعه گردشگری فرهنگی و تقویت هویت تاریخی استان به شمار می‌رود. این پروژه می‌تواند الگویی برای احیای دیگر بناهای تاریخی متروکه در کشور باشد.
فاطمه بخشایش، یکی از خبرنگاران پرتلاش و دغدغه‌مند در مجله خبری «کانون قم» است که با قلمی شیوا و مسئولانه، به پوشش اخبار و رویدادهای این شهر می‌پردازد. او با تعهد و دقت نظر، در تلاش است تا صدای مردم باشد و به انعکاس مشکلات و پیشرفت‌های جامعه کمک کند.