معاون پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشور از توسعه سامانه‌ای با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و هوش مصنوعی برای شناسایی و پایش چشمه‌های گرد و خاک خبر داد. بهزاد لایقی در همایش ملی «راهبردهای تبیین پایداری اکوسیستم دریاچه نمک و کنترل گرد و غبار» در قم، با اشاره به اینکه گرد و خاک یکی از مسائل عمده ناشی از تغییر اقلیم در منطقه خاورمیانه است، اظهار کرد: بجز ایران، اکثر کشورهای این منطقه به دلیل قرار گرفتن در کمربند پرفشار جنب حاره، با مشکل گرد و خاک مواجه‌اند.
وی افزود: این پدیده تأثیرات قابل توجهی بر سلامت، کشاورزی و اقتصاد دارد و عوامل مؤثر در ایجاد آن به اقلیم و گردش عمومی جو مرتبط می‌شود؛ در عرض جغرافیایی بین ۲۳ تا ۴۰ درجه، بیابان‌های عمده جهان قرار دارند که شامل ایران و همسایگانش می‌شود. لایقی با بیان اینکه وزش بادهای شدید و خشکسالی نیز به ایجاد گرد و خاک کمک می‌کند، تصریح کرد: عوامل انسانی نظیر توسعه ناپایدار، استفاده نادرست از منابع طبیعی، جنگل‌زدایی، مدیریت ضعیف زمین، کشاورزی ناپایدار، سدسازی و انحراف رودخانه‌ها، همگی به کاهش جریان آب به تالاب‌ها که منابع طبیعی گرد و خاک به شمار می‌روند، منجر می‌شوند.
معاون پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشور بیان کرد: گسترش شهرها بدون توجه به شرایط محیطی نیز به افزایش منابع گرد و خاک کمک می‌کند. لایقی با بیان اینکه فعالیت‌های سازمان هواشناسی در چهار محور اصلی تقسیم‌بندی می‌شود، گفت: نخستین محور، تأسیس مرکز ملی گرد و خاک در استان خوزستان برای پایش و پیش‌بینی گرد و خاک است و دوم، همکاری‌های ملی و منطقه‌ای در زمینه پایش و پیش‌بینی گرد و خاک است. وی ادامه داد: سومین محور، توسعه سامانه‌ای است که امسال به بهره‌برداری خواهد رسید و برای پایش گرد و خاک طراحی شده است و چهارم، فعالیت‌های استانی ما در بررسی پدیده‌های مرتبط با تغییر اقلیم است.
معاون پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشور اعلام کرد: مرکز ما در خوزستان از سال ۱۳۹۵ با هدف پیش‌بینی گرد و خاک راه‌اندازی شده و پیش‌بینی‌های کشوری و منطقه‌ای را انجام می‌دهد؛ همچنین با همکاری مراکز پیش‌بینی گرد و خاک در اروپا، خروجی مدل‌های عددی پیش‌بینی گرد و خاک را طراحی کرده و از تصاویر ماهواره‌ای به‌روز برای پایش استفاده می‌کنیم. لایقی با اشاره بر زمینه همکاری‌های ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی، گفت: ما با سازمان مقابله با گرد و غبار همکاری داریم و یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های ما تهیه دستورالعمل هشدار برای این پدیده است؛ همچنین با مرکز مقابله با مخاطرات طبیعی آسیا و اقیانوسیه همکاری می‌کنیم و در سازمان هواشناسی رویکردی را دنبال می‌کنیم که محصولات پیش‌بینی را به‌صورت تأثیرمحور ارائه دهد.
لایقی اظهار کرد: در حال حاضر، سامانه‌ای در حال توسعه است که با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و هوش مصنوعی، چشمه‌های گرد و خاک را شناسایی کرده و پایش می‌کند. وی ادامه داد: این سامانه می‌تواند در هر یک از استان‌های کشور، مراکز شیوع گرد و خاک را شناسایی کند؛ ما همچنین مدل‌هایی برای پیش‌بینی گرد و خاک آماده کرده‌ایم که به‌طور همزمان اجرا می‌شوند و با بهینه‌سازی خروجی‌ها، بهترین گزینه‌ها را با درصد احتمال‌های متفاوت ارائه می‌دهیم.
معاون پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشور در پایان تصریح کرد: با توجه به سناریوهای موجود، انتظار می‌رود وقوع گرد و خاک در ایران و خاورمیانه افزایش یابد و باید برای این شرایط آماده باشیم؛ برای رفتار مناسب در این زمینه، نیاز به توسعه مدل‌های پیشگیری داریم و باید از ظرفیت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای پایش و کنترل چشمه‌های گرد و خاک بهره‌برداری کنیم؛ نهایتاً، سامانه‌های هشدار گرد و خاک باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که خسارت‌ها را کاهش داده و پاسخ مناسبی ارائه دهند.
بیشتر بخوانید
آغاز طرح ویژه تعزیرات برای ماه رمضان و نوروز از ۵ اسفند
مراسم معارفی حرم مطهر حضرت معصومه(س) در هفته جاری اعلام شد
کاهش ۱۰ درجه‌ای دمای هوا در این هفته در قم