صنایع دستی قم و چشمانداز گردشگری استان: چالشها و فرصتها
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان قم، با اشاره به پتانسیلهای عظیم گردشگری این استان، بر ضرورت توسعه زیرساختها و ایجاد بازارچههای اختصاصی برای صنایع دستی تأکید کرد. به گفته وی، نبود بازارچههای مناسب برای عرضه محصولات، مهمترین مانع در مسیر رونق صنایع دستی قم است. در حالی که هفت هزار و صد نفر به صورت مستقیم در این حوزه مشغول به کار هستند و 70 رشته صنایع دستی در استان فعال است، عدم وجود فضایی مناسب برای عرضه تولیدات، منجر به رکود و در برخی موارد، منسوخ شدن برخی از رشتهها شده است. ایجاد بازارچههایی در مسیر زائران و گردشگران، راهکاری کلیدی برای احیای این صنایع و جذب گردشگران داخلی و خارجی است.
استان قم سالانه پذیرای ۲۰ میلیون زائر و گردشگر است. با ایجاد و توسعه مناطق گردشگری و بومگردی، میتوان ماندگاری گردشگران را افزایش داد. ده روستای ییلاقی شهرستان کهک با آب و هوای مطبوع، ظرفیت مناسبی برای ایجاد خانههای بومگردی دارند. به ویژه در بخش فردو، با هشت روستا از ده روستای مذکور، پتانسیل بالایی برای توسعه بومگردی وجود دارد. در حال حاضر، منطقه وسف و مجتمع ملاصدرا از مهمترین مراکز بومگردی شهرستان کهک به شمار میروند و برنامهریزی برای احداث پنج مجتمع جدید در روستاهای وشنوه، دستگرد و میم در دست اجراست.
علاوه بر کهک، بخشهای خلجستان، قاهان و دستجرد نیز پتانسیلهای گردشگری قابل توجهی دارند که نیازمند توجه بیشتر مسئولان برای تکمیل زیرساختها هستند. با وجود نوسانات جهانی در صنعت گردشگری، با برنامهریزی دقیق و ارائه راهکارهای جذاب، میتوان گردشگران داخلی و خارجی را به قم جذب کرد.
اگرچه زیارت مهمترین جاذبه گردشگری قم است، اما دیگر ظرفیتهای میراثی، طبیعی و تاریخی استان از جمله مسجد جامع، بازار قم، سایت موزه قلی درویش (با قدمت حدود هفت هزار سال)، کاروانسرای دیر گچین، گنبد نمکی، دریاچه حوض سلطان، درختان کهنسال و سایر اماکن تاریخی و موزهها نیز میتوانند نقش مهمی در جذب گردشگران ایفا کنند. تبلیغات ضعیف در این زمینه، یکی از چالشهای پیش روی این بخش است که نیاز به توجه جدی مسئولان دارد.
بخش خصوصی نقش بسیار مهمی در توسعه گردشگری قم دارد و میتواند نقش مهمی در توسعه اقتصادی و اشتغالزایی استان داشته باشد. دانشگاهها نیز باید با تربیت نیروی متخصص و ماهر در زمینه گردشگری، به ویژه در حوزه هتلداری و بومگردی، به این توسعه کمک کنند. بومگردی با ایجاد حس رضایت و خوشایندی برای گردشگران، فرصت مناسبی برای رونق اقتصادی و جذب گردشگر است و نیازمند نیروهای متخصص و کارآمد می باشد. در دو سال گذشته، اشغال ۹۰ درصدی ظرفیت اقامتی قم نشان از موفقیت در جذب گردشگر دارد.