صادرات فرش ایران به ۵۵ کشور دنیا؛ پتانسیلی که نیازمند تقویت است
رئیس مرکز ملی فرش ایران اعلام کرد که در هفت ماهه نخست سال جاری، صنایع فرش دستباف ایران توانسته‌اند محصولات خود را به ۵۵ کشور جهان صادر کنند. این آمار، اگرچه نشان‌دهنده حفظ مخاطب جهانی برای فرش ایرانی است، اما همزمان بر لزوم برنامه‌ریزی جامع و راهبردی برای احیای جایگاه این هنر-صنعت در بازارهای بین‌المللی تاکید می‌کند. این اظهارات در حاشیه نمایشگاه ملی فرش دستباف قم مطرح شد که میزبان فعالان این حوزه بود.
حضور گسترده فرش دستباف ایران در بازارهای جهانی
زهرا کمانی، رئیس مرکز ملی فرش ایران، در نمایشگاه قم به جایگاه ممتاز فرش این شهر اشاره کرد و آن را یکی از سه پایتخت فرش ابریشم جهان در کنار ترکیه و چین دانست. او خاطرنشان کرد که با وجود سابقه تاریخی کمتر قالی‌بافی در قم نسبت به برخی دیگر از مناطق کشور، این شهر در دهه‌های اخیر پیشرفت چشمگیری داشته و به دلیل تنوع در طرح و نقشه و توانایی جذب شرکای تجاری، نقش پیشرویی در صنعت فرش ابریشم ایفا کرده است. طرح‌ها و نقوش اصیل ایرانی در کنار رنگ‌بندی‌های متناسب با سلیقه بازارهای جهانی، زمینه را برای استقبال از فرش قم در کشورهایی نظیر چین، ژاپن، کشورهای عربی، اروپا و حتی آمریکا فراهم آورده است.
چالش‌ها و راهکارهای نوین برای توسعه صادرات فرش
با این حال، کاهش رونق عمومی فرش دستباف در سال‌های اخیر، `فرش قم` را نیز مانند دیگر مناطق، با افت جایگاه جهانی روبه‌رو کرده است. این وضعیت، ضرورت رویکردهای نوین و تحول‌آفرین را بیش از پیش آشکار می‌سازد. به گفته رئیس مرکز ملی فرش ایران، برای بازگرداندن `فرش ایرانی` به جایگاه اصلی خود، باید بر نوآوری، ایده‌های جدید و هدف‌گذاری بازارهای تازه تمرکز کرد. او بر اهمیت "روایت‌سازی" و صدور شناسنامه اصالت برای هر قطعه فرش تاکید کرد.
نوآوری و تطابق با بازار: لزوم به‌روزرسانی طرح‌ها و رنگ‌ها متناسب با ذائقه مصرف‌کنندگان جهانی، بدون دست‌بردن در اصالت `فرش دستباف ایران`.
شناسنامه‌دار کردن و روایت‌سازی: ارائه اطلاعات کامل و داستان هر فرش، به‌ویژه قالی‌های ابریشمی با رج‌شمارهای بالا (مانند ۱۲۰ رج‌شمار که بافت آن ۵ تا ۱۰ سال زمان می‌برد)، برای تبیین ارزش واقعی و هنری آن در بازارهای جهانی حیاتی است. این امر به مقابله با کپی‌برداری و برندسازی نادرست کمک شایانی می‌کند.
راهبردهای اقتصادی و دیپلماسی فرش برای احیای جایگاه جهانی
در حوزه `صادرات فرش ایران`، آمارهای گمرک در سال ۱۴۰۲، حدود ۴۱.۷ میلیون دلار را نشان می‌دهد، اما با احتساب صادرات غیررسمی و چمدانی، رقم واقعی به بیش از ۲۰۰ میلیون دلار می‌رسد. `فرش قم` به دلیل حجم کم و سبکی، اغلب در آمارهای رسمی کمتر دیده می‌شود، با این حال حدود ۲۰ درصد از کل `صادرات فرش کشور` متعلق به این منطقه است.
مرکز ملی فرش ایران برنامه‌های حمایتی متعددی را در دستور کار دارد:
رفع پیمان‌سپاری ارزی: یکی از مهم‌ترین مطالبات فعالان `صنعت فرش`، رفع تعهد ارزی است که به طور جدی برای ارائه لایحه به هیئت دولت در حال پیگیری است. این اقدام می‌تواند بسیاری از موانع مالی و ارزی پیش روی صادرکنندگان را برطرف کند.
تامین ابریشم: برای تسهیل واردات مواد اولیه با قیمت مناسب، مذاکراتی با کشورهایی مانند ازبکستان آغاز شده و قرار است هیئتی از قم برای این منظور اعزام شود.
دیپلماسی فرش و نمایشگاه‌های بین‌المللی: تاکید بر اهمیت حضور منسجم‌تر در نمایشگاه‌های برون‌مرزی از جمله نمایشگاه شانگهای چین، که از سوی فعالان `فرش قم` نیز مطالبه شده است. همچنین، رایزنی با مشاوران فرهنگی و تجاری برای تقویت "دیپلماسی فرش" با هدف ایجاد مسیر تحول در `صنعت فرش دستباف` ایران دنبال می‌شود.
نوزدهمین نمایشگاه ملی `فرش دستباف` قم تا هشتم آذرماه از ساعت ۱۵ تا ۲۲ در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی استان قم پذیرای علاقه‌مندان، خریداران و گردشگران خواهد بود. این رویداد فرصتی مغتنم برای معرفی دوباره پتانسیل‌های بی‌نظیر `صادرات فرش ایران` و هم‌افزایی برای حل چالش‌های موجود است.
مطالب مرتبط
- واردات هزار تن گوشت قرمز به قم برای تنظیم بازار و مقابله با نوسانات قیمت آغاز شد
- انار قم در مسیر افزایش کیفیت و تجارت؛ پیش‌بینی برداشت حدود ۴۷ هزار تن
- خروج از لیست سیاه به‌مثابه کاهش هزینه تجارت؛ چرا پذیرش CFT راهگشا است
- انار قم در مسیر افزایش کیفیت و تجارت؛ پیش‌بینی برداشت حدود ۴۷ هزار تن
فاطمه بخشایش، یکی از خبرنگاران پرتلاش و دغدغه‌مند در مجله خبری «کانون قم» است که با قلمی شیوا و مسئولانه، به پوشش اخبار و رویدادهای این شهر می‌پردازد. او با تعهد و دقت نظر، در تلاش است تا صدای مردم باشد و به انعکاس مشکلات و پیشرفت‌های جامعه کمک کند.