علائم فراموشی مرتبط با آلزایمر؛ تفاوت با اختلالات حافظه موقتی
با افزایش موارد فراموشی در میان افراد میانسال و سالمند، نگرانی‌ها درباره ابتلا به بیماری آلزایمر یا سایر اشکال زوال عقل رو به گسترش است. اما متخصصان تأکید می‌کنند که فراموشکاری همیشه به معنای ابتلا به زوال عقل نیست.
فراموشی در برخی موارد کاملاً طبیعی است؛ به‌ویژه در دوران سالمندی که گاهی به آن «کاهش حافظه وابسته به سن» گفته می‌شود. این نوع اختلال حافظه اغلب خفیف بوده و فرد همچنان قادر به انجام امور روزمره است. نمونه‌های آن شامل فراموش کردن محل قرار دادن کلیدها یا تأخیر در به خاطر آوردن نام‌هاست.
در نقطه مقابل، زوال عقل یک بیماری جدی‌تر است که با گذر زمان بر توانایی‌های شناختی فرد اثر می‌گذارد. آلزایمر به‌عنوان شایع‌ترین نوع زوال عقل شناخته می‌شود و علائمی مانند اختلال در تفکر، تحلیل منطقی و حتی برهم خوردن فعالیت‌های روزمره دارد. انواع دیگر آن شامل زوال عقل عروقی، زوال اجسام لویی و اختلالات پیشانی-گیجگاهی هستند.
علل قابل درمان نیز در اختلال حافظه نقش دارند. استرس، افسردگی، اضطراب و کم‌خوابی می‌توانند به‌طور موقت عملکرد حافظه را تضعیف کنند. تحقیقات منتشرشده در نشریه «پزشکی روانشناختی» نشان می‌دهد که افسردگی در افراد مسن با کاهش عملکرد حافظه مرتبط است اما با درمان مناسب، این وضعیت قابل بهبود است.
اختلالات خواب مانند آپنه نیز نقش مهمی در ضعف حافظه دارند، زیرا مغز در زمان خواب خاطرات را پردازش می‌کند. همچنین برخی داروها مانند داروهای ضد آلرژی، ضد اضطراب یا داروهای فشار خون ممکن است در سالمندان باعث سردرگمی یا کاهش تمرکز شوند.
بیماری‌های زمینه‌ای مانند کم‌کاری تیروئید، کمبود ویتامین B۱۲ و برخی عفونت‌ها نیز ممکن است در عملکرد حافظه اختلال ایجاد کنند. در چنین مواردی، درمان بیماری اصلی اغلب منجر به بازگشت حافظه به حالت طبیعی می‌شود.
وضعیتی به نام «اختلال شناختی خفیف» نیز وجود دارد که مرز بین پیری طبیعی و شروع زوال عقل را تشکیل می‌دهد. افراد دارای این وضعیت معمولاً هنوز توانایی انجام امور روزمره را دارند، اما مشکلات حافظه آن‌ها محسوس‌تر از افراد هم‌سنشان است. برخی ممکن است در آینده به زوال عقل مبتلا شوند، اما این روند برای همه اتفاق نمی‌افتد.
در نهایت، گزارش سایت «ساینس» تأکید می‌کند که اختلال حافظه علل مختلفی دارد و مراجعه زودهنگام به پزشک برای تشخیص دقیق می‌تواند در صورت قابل درمان بودن، تفاوت بزرگی در بهبود وضعیت فرد ایجاد کند.