پیش از خرید خانه؛ چگونه از وضعیت ثبتی ملک مطمئن شویم
خرید ملک یکی از مهم‌ترین تصمیم‌های مالی هر شهروند است و استعلام دقیق وضعیت ثبتی پیش از نهایی کردن معامله، می‌تواند از بسیاری مشکلات حقوقی و مالی جلوگیری کند. سخنگوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور راه‌های رسمی و قابل‌اعتماد برای تصدیق اصالت سند و بررسی بازداشت یا رهنی‌بودن ملک را تشریح کرده که هر خریدار موظف است آن‌ها را پیگیری کند.
سه مسیر رسمی برای استعلام وضعیت ثبتی ملک
برای اطمینان از «عدم بازداشت، عدم توقیف و وضعیت رهن» ملک، می‌توانید از یکی از روش‌های زیر بهره ببرید:
- مراجعه به دفتر اسناد رسمی همراه فروشنده و درخواست استعلام الکترونیک از اداره ثبت محل وقوع ملک؛
- مراجعه به سامانه اینترنتی سازمان ثبت اسناد و املاک و استفاده از «خدمت تصدیق اصالت سند مالکیت» در بخش استعلامات ثبتی؛
- درخواست استعلام از طریق بنگاه مشاوران املاک دارای پروانه، به‌گونه‌ای که سامانه الکترونیک پیش‌نویس قرارداد را تنها در صورت عدم وجود مانع ثبتی فعال می‌کند.
چه اطلاعاتی برای استعلام لازم است
برای انجام استعلام الکترونیک معمولاً باید اطلاعات زیر را آماده کنید: کد ملی فروشنده و خریدار، آدرس کامل ملک (خیابان اصلی و فرعی)، نوع سند و شماره دفتر املاک الکترونیکی. هرچه اطلاعات دقیق‌تر باشد، پاسخ استعلام کامل‌تر و قابل اتکا‌تر خواهد بود.
نکات کلیدی که هر خریدار باید بداند
- امانت‌داری در معامله: اگر ملک در رهن بانک یا مرتهن است، مشخصات سند رهنی (شماره سند رهنی و نام مرتهن) در پشت سند مالکیت ثبت می‌شود؛ نپرداختن این نکته می‌تواند خریدار را درگیر دعاوی بانکی کند.
- نقش سامانه‌محوری: بنگاه‌های رسمی در هنگام ثبت پیش‌نویس قرارداد در سامانه، فقط در صورت پاک‌بودن سابقه ثبتی ملک اجازه ادامه فرایند را دریافت می‌کنند؛ این مکانیزم، راهی موثر برای کاهش معاملات معیوب است.
- بازرسی حضوری و مستندسازی: علاوه بر استعلام الکترونیک، بازدید فیزیکی از ملک، مشاهده سند اصلی و اخذ تصاویر یا کپی از صفحات مربوطه و ثبت توافقات در متن قرارداد، امور ثبتی را شفاف‌تر می‌کند.
توصیه نهایی برای خریداران
قبل از پرداخت پیش‌پرداخت یا امضای هر سندی، حتماً روند استعلام ثبتی را به‌صورت رسمی طی کنید و در صورت وجود هرگونه ابهام یا علامت سؤال درباره اصالت سند یا سوابق رهنی، از ورود به معامله خودداری کرده و از مشاوره حقوقی یا مراجعه به اداره ثبت محل بهره ببرید. این اقدام ساده می‌تواند از درگیری‌های حقوقی طولانی و هزینه‌بر جلوگیری کند و خریدی امن‌تر را تضمین نماید.
فاطمه بخشایش، یکی از خبرنگاران پرتلاش و دغدغه‌مند در مجله خبری «کانون قم» است که با قلمی شیوا و مسئولانه، به پوشش اخبار و رویدادهای این شهر می‌پردازد. او با تعهد و دقت نظر، در تلاش است تا صدای مردم باشد و به انعکاس مشکلات و پیشرفت‌های جامعه کمک کند.