تجدید حیات محله تاریخی دروازه ری قم: از گذرگاه زائران تا نگینی درخشان
محله دروازه ری، یکی از قدیمی‌ترین و ارزشمندترین نقاط شهر قم، گنجینه‌ای از تاریخ و فرهنگ این شهر است. این محله که زمانی دروازه اصلی ورود زائران به حرم مطهر حضرت معصومه (س) بود، شاهد گذر قرن‌ها و رویدادهای تاریخی بسیاری بوده است. از مزارع سرسبز و باغات تا بازارهای پر رونق و مقبره خواجه اباصلت، یار امام رضا (ع)، همگی یادگاری از گذشته پرافتخار این منطقه هستند.
اما گذر زمان و بی توجهی به بافت تاریخی، دروازه ری را با چالش‌هایی روبرو کرده بود. فرایند توسعه شهری، به جای آنکه با هویت تاریخی محله هماهنگ باشد، باعث غفلت از ارزش‌های فرهنگی و تاریخی آن شده بود. این در حالی است که دروازه ری در دوران پیش از انقلاب اسلامی کانون مبارزات ضد طاغوتی بود و پس از انقلاب نیز شهیدان و جانبازان بسیاری را تقدیم انقلاب و دفاع مقدس کرده است.
مدیریت شهری قم، با درک اهمیت حفظ و احیای این محله ارزشمند، اقدام به طرحی جامع برای بازآفرینی آن کرده است. با راه‌اندازی دفتر تسهیل‌گری در آذر ۱۴۰۲ و تعامل مستقیم با اهالی، برنامه‌ای فراگیر برای بهسازی اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و عمرانی محله کلید خورده است.
پروژه بهسازی دروازه ری شامل توسعه زیرساخت‌ها، تعریض معابر، احداث پارک‌ها و فضاهای سبز، و ایجاد پارکینگ است. طرح تعریض خیابان شهدای دروازه ری که بخش مهمی از این پروژه را تشکیل می‌دهد، با تملک پلاک‌های موجود در مسیر پیش می‌رود. تاکنون اکثر املاک تملک شده و کار اجرا در حال پیشرفت چشمگیر است. با توجه به باقی ماندن چند پلاک، شهرداری با روش‌های کارشناسی و با ارائه پیشنهادات منصفانه به مالکین در حال تکمیل مراحل تملک است.
هزینه انجام شده برای اجرای پروژه تعریض خیابان شهدای دروازه ری ، نزدیک به ۴۰۰ میلیارد تومان بوده است. از جمله اقدامات انجام شده می‌توان به اجرای زیرساخت‌های جدید، آسفالت‌ریزی، پیاده‌روسازی، جدول‌گذاری، رفع اختلاف سطح معابر و احداث پست برق اشاره کرد. همچنین شهرداری با ارائه بسته‌های تشویقی از جمله کاهش عوارض و معافیت‌های مالیاتی، همکاری مالکین را جلب کرده است.
نتایج این پروژه از هم اکنون ملموس است و تغییرات مثبت در معابر محله قابل مشاهده است. توجه به فضاهای سبز، پارکینگ و بافت اقتصادی منطقه از ویژگی‌های مثبت این طرح است.
واکنش‌های مثبت اهالی به این پروژه نشان از رضایت‌مندی مردم از اقدامات شهرداری دارد. آنها با قدردانی از تلاش‌های شهرداری، همکاری خود را برای تکمیل هرچه سریع‌تر این پروژه اعلام کرده‌اند. در آینده نزدیک با اجرای جداره‌سازی، ساخت فضاهای سبز، توسعه پارکینگ‌ها، بهبود شرایط بصری محله و اجرای دیوارنگاره‌ها، این محله به نگینی درخشان در شهر قم تبدیل خواهد شد.
